Bùi Phạm Thành, K25
Biên soạn theo bài Normandy Landings
Cuộc đổ bộ ở bãi biển Normandy, Pháp, là cuộc tấn công của Đồng Minh vào thứ Ba, ngày 6 tháng 6 năm 1944, trong một chiến dịch có tên là Chiến Dịch Overlord (Operation Overlord) trong Thế Chiến Thứ Hai. Chiến Dịch Neptune (Operation Neptune), thường được biết đến là Ngày-D (D-Day), là cuộc tấn công bằng đường biển lớn nhất trong lịch sử chiến tranh. Chiến dịch này mở đầu cho cuộc giải phóng nước Pháp (và sau đó là cả châu Âu) khỏi sự chiếm đóng và kiểm soát của Đức Quốc Xã, đồng thời đặt nền móng cho chiến thắng của quân Đồng Minh trên Mặt Trận Phía Tây - Western Front.
Thống Tướng Erwin Rommel biệt danh "Cáo Sa Mạc - Desert Fox" |
Thời tiết trong Ngày-D, đã được chọn lựa, không thuận lợi nên chiến dịch bị trì hoãn 24 giờ; nhưng nếu phải trì hoãn thêm nữa thì có nghĩa là phải dời lại ít nhất là hai tuần vì các nhà hoạch định chiến dịch phải dựa vào chu trình của mặt trăng, thủy triều và thời gian trong ngày, và chỉ có vài ngày trong mỗi tháng được coi là phù hợp cho việc tấn công bằng đường biển.
Với dự đoán về một cuộc tấn công của quân Đồng Minh, Adolf Hitler đã cử Thống Tướng Erwin Rommel chỉ huy lực lượng Đức và xây dựng các công sự phòng thủ dọc theo bờ biển Đại Tây Dương, được gọi là "Bức Tường Đại Tây Dương - Atlantic Wall".
Bản đồ 5 bãi biển Utah, Omaha, Gold, Juno và Sword Trong Ngày D |
Quân Đồng Minh đã không đạt được một mục tiêu nào trong ngày đầu tiên. Carentan, St. Lô và Bayeux vẫn nằm trong tay Đức, và Caen, một mục tiêu chính, đã không chiếm được cho mãi đến ngày 21 tháng 7. Chỉ có hai trong số các đơn vị đổ bộ ở bãi biển Juno và Gold là bắt tay được nhau trong ngày đầu tiên và tất cả năm bãi biển không bắt tay được nhau cho mãi đến ngày 12 tháng 6; tuy nhiên, chiến dịch đã đạt được điểm đứng để quân Đồng Minh làm bàn đạp dần dần mở rộng phạm vi kiểm soát trong những tháng tới. Thương vong của quân Đức trong Ngày-D ước tính khoảng 4,000 đến 9,000. Trong khi đó, số thương vong của Đồng Minh ít nhất là 10,000, với 4,414 người được xác nhận là đã chết.
Dưới đây là sơ lược các trận chiến trên 5 bãi biển Utah, Omaha, Gold, Juno và Sword.
Xe Tăng
Một số tàu đổ bộ đã được sửa đổi để cung cấp hỏa lực yểm trợ gần và xe tăng lội nước tự hành (self-propelled amphibious Duplex-Drive tanks, gọi tắt là xe tăng DD), được chế tạo đặc biệt cho cuộc đổ bộ Normandy, được dự tính là sẽ đổ bộ xuống bãi biển trước để cung cấp hỏa lực yểm trợ cho bộ binh đến sau. Tuy nhiên, rất ít xe tăng đến trước bộ binh và nhiều chiếc đã bị chìm trước khi vào đến bờ, đặc biệt là tại bãi biển Omaha.
Bãi biển Utah
Binh sĩ Hoa Kỳ đổ bộ lên bãi Utah |
Ngay tiếp theo sau các tiểu đoàn tấn công đã lên bờ là 28 xe tăng DD và một các đội công binh và chuyên viên phá hủy để phá bỏ các chướng ngại vật trên bãi biển và dọn sạch chướng ngại vật và mìn ở khu vực ngay phía sau bãi biển. Các vách đá ở bãi biển đã được dọn sạch để bộ binh và xe tăng có thể tiến vào nhanh hơn. Các đội chiến đấu bắt đầu rời khỏi bãi biển vào khoảng 09:00, với một số bộ binh lội qua những cánh đồng ngập nước thay vì đi trên cùng một con đường. Họ đụng độ suốt ngày với các đơn vị của Trung Đoàn 919 Grenadier của Đức được trang bị súng chống xe tăng và súng trường. Các điểm phòng thủ mạnh trong khu vực và trong khoảng 1,300 yard (1.2 km) về phía nam đã bị vô hiệu hóa vào buổi trưa. Sư Đoàn 4 Bộ Binh đã không đạt được tất cả các mục tiêu trong ngày D của họ tại bãi biển Utah, một phần vì họ đã đến quá xa về phía nam, nhưng họ đã đổ bộ được 21,000 binh sĩ mà chỉ có 197 thương vong.
Trận Pointe Du Hoc
Biệt Động Quân Hoa Kỳ đang leo lên đồi ở Pointe du Hoc |
Lúc này Biệt Đội bị cô lập và đã chống lại nhiều cuộc phản công từ Trung Đoàn 914 Grenadier của Đức, một số đã bị bắt. Đến rạng sáng ngày D + 1, Rudder chỉ còn 90 binh sĩ có thể chiến đấu. Đơn vị cứu trợ đã không đến kịp, cho đến ngày D + 2 thì các binh sĩ của Tiểu Đoàn chiến xa 743 và những đơn vị khác mới đến tiếp viện. Đến lúc đó, binh lính của Rudder đã hết đạn và đang sử dụng vũ khí lấy được của Đức. Hậu quả là một số người đã bị giết, vì vũ khí của Đức có tiếng nổ đặc biệt và những người này bị nhầm là kẻ địch. Đến cuối trận chiến, thương vong của Biệt Động Quân Hoa Kỳ là 135 chết và bị thương, trong khi thương vong của Đức là 50 chết và 40 bị bắt. Một số không rõ là bao nhiêu người Pháp cộng tác với Đức đã bị xử tử.
Bãi biển Omaha
Quân đội Mỹ trên tàu đổ bộ vào bãi Omaha |
Số thương vong là khoảng 2,000, vì những binh sĩ đã bị bắn bởi quân Đức ở những vách đá cao trên bờ. Các vấn đề khó khăn gặp phải khi muốn dọn chướng ngại vật đã khiến các cấp chỉ huy trên bãi biển kêu gọi ngưng cuộc đổ bộ lúc 08:30. Một nhóm tàu khu trục đã đến vào khoảng thời gian này để yểm trợ hỏa lực cho cuộc đổ bộ có thể tiếp tục. Đường vượt qua bãi biển là năm khe nước, nhưng đã được quân Đức bảo vệ nghiêm ngặt, và mãi đến cuối buổi sáng, chỉ có gần 600 binh sĩ đã lên tới khu đất cao hơn. Đến trưa, khi hỏa lực pháo binh bắt đầu có hiệu quả và quân Đức đang gần hết đạn, quân Mỹ mới có thể dọn sạch một số khu vực trên bãi biển. Họ cũng bắt đầu dọn sạch các hàng phòng thủ của địch để xe có thể di chuyển khỏi bãi biển. Quân Đồng Minh đã có thể mở rộng được tầm kiểm soát ở bãi biển vào những ngày tiếp theo, và các mục tiêu của Ngày-D trên bãi biển Omaha đã được hoàn thành vào ngày D + 3.
Bãi biển Gold
Quân đội Anh đổ bộ lên Gold Beach |
Trong khi đó, bộ binh bắt đầu dọn dẹp những ngôi nhà được trang bị kiên cố với vũ khí của Đức ở dọc bờ biển và tiến vào các mục tiêu xa hơn trong đất liền. Toán cảm tử 47 (Hải Quân Anh) di chuyển về phía hải cảng nhỏ tại Port-en-Bessin và chiếm được nó vào ngày hôm sau trong trận chiến Port-en-Bessin. Thượng Sĩ chỉ huy Stanley Hollis là người duy nhất đã được truy tặng Huy Chương Thánh Giá Victoria (Victoria Cross) trong Ngày-D vì hành động can đảm trong khi tấn công hai cứ điểm của địch ở Mont Fleury. Ở sườn phía tây, Tiểu Đoàn 1, thuộc Trung Đoàn Hampshire đã chiếm được Arromanches (địa điểm tương lai của Mulberry "B"), và liên lạc được với sườn phía đông của lực lượng Canada tại Juno. Quân Đồng Minh không chiếm được Bayeux trong ngày đầu tiên bởi sự kháng cự mạnh mẽ của Sư Đoàn 352 Bộ Binh của Đức. Thương vong của quân Đồng Minh tại Gold Beach ước tính khoảng 1,000.
Bãi biển Juno
Đội cảm tư "W" của Canada chuẩn bị đổ bộ xuống bãi biển Mike, một phần của bãi Juno Beach, ngày 8 tháng 7, 1944 |
Các điểm phòng thủ mạnh chính của Đức với súng 75 ly, súng máy, công sự bê tông, dây thép gai và mìn được đặt tại Courseulles-sur-Mer, St Aubin-sur-Mer và Bernières-sur-Mer. Các thị trấn cũng phải được giải tỏa trong cuộc chiến bằng các trận đánh qua từng nhà một (house-to-house fighting). Những binh sĩ trên đường tới Beny-sur-Mer, nằm trong nội địa cách bờ biển 3 dặm (5 km), đã phát hiện ra rằng đường cũng được phòng thủ bởi các ụ súng máy, và họ phải dẹp trước khi có thể tiến thêm về phía trước. Các binh sĩ của Lữ Đoàn 9 Bộ Binh Canada đã tiến gần đến sân bay Carpiquet vào cuối buổi chiều, nhưng vào lúc này, thiết giáp yểm trợ họ bị thiếu đạn nên họ đã phải dừng lại và tìm cách ẩn núp qua đêm. Họ đã không chiếm được sân bay, cho đến một tháng sau, khi khu vực này trở thành một bãi chiến trường ác liệt. Đến đêm, quân Đồng Minh đã kiểm soát hoàn toàn khu vực tiếp giáp giữa hai bãi Juno và Gold với một diện tích 12 dặm (19 km) bề dài và 7 dặm (10 km) bề ngang. Thương vong tại Juno là 961 binh sĩ.
Bãi biển Sword
Quân Anh đanh tìm chỗ tránh đạn sau khi đổ bộ xuống bãi biển Sword |
Điểm phòng thủ kiên cố "Morris", ở gần Colleville-sur-Mer đã bị quân Đồng Minh chiếm giữ sau khoảng một giờ chiến đấu. Điểm phòng thủ "Hillman" gần đó, trụ sở của Trung Đoàn 736 Bộ Binh Đức, là một công sự phòng thủ lớn đã trải qua cuộc bắn phá suốt buổi sáng nhưng cũng không bị phá hủy, cho mãi đến 20:15 quân Đồng Minh mới chiếm được nơi này. Tiểu Đoàn 2 King's Shropshire Light Infantry bắt đầu tiến tới Caen bằng chân, đến trong khoảng một vài cây số của thị trấn, nhưng phải rút lui vì thiếu sự hỗ trợ của thiết giáp. Vào lúc 16:00, Sư Đoàn 21 Panzer của Đức đã tiến hành một cuộc phản công giữa Sword và Juno và gần như đã thành công trong việc tiến gần đến khu vực. Chúng đã gặp sự kháng cự mạnh mẽ của Sư Đoàn 3 của Anh và nhanh chóng rút lui về để yểm trợ cho khu vực giữa Caen và Bayeux. Ước tính thương vong của quân Đồng Minh trên Bãi biển Sword lên tới 1,000 binh sĩ.
Hậu quả
Cuộc đổ bộ Normandy là cuộc tấn công trên biển lớn nhất trong lịch sử chiến tranh, với gần 5,000 tàu đổ bộ và tấn công, 289 tàu hộ tống và 277 tàu vét mìn tham gia. Gần 160,000 quân đã vượt qua Eo Biển Anh Quốc (English Channel) trong Ngày-D, với 875,000 binh sĩ đã đổ bộ lên bãi vào cuối tháng Sáu. Thương vong của Đồng Minh trong ngày đầu tiên có ít nhất là 10,000 với 4,414 binh sĩ được xác nhận đã chết. Quân Đức mất 1,000 binh sĩ. Các kế hoạch tấn công của quân Đồng Minh dự tính sẽ chiếm giữ Carentan, St. Lô, Caen và Bayeux vào ngày đầu tiên, với tất cả các bãi biển (trừ Utah) được liên kết thành một chiến tuyến dài 10 đến 16 cây số dọc những bãi biển; không có một mục tiêu nào trong số này đạt được kết quả. Năm bãi biển không được kết nối (bắt tay nhau) cho mãi đến ngày 12 tháng 6, lúc đó quân Đồng Minh đã trải một mặt trận dài khoảng 97 km (60 mi) và sâu 24 km (15 mi) vào trong nội địa. Caen, một mục tiêu chính, vẫn nằm trong tay Đức vào cuối Ngày-D và đã không bị chiếm giữ hoàn toàn cho đến ngày 21 tháng 7. Quân Đức đã ra lệnh cho thường dân Pháp, ngoài những người được coi là thiết yếu cho nỗ lực chiến tranh, rời khỏi các khu vực có thể trở chiến trường ở Normandy. Thương vong dân sự vào Ngày-D và D + 1 được ước tính vào khoảng 3,000 người.
Chiến thắng ở Normandy bắt nguồn từ một số yếu tố. Các chuẩn bị của Đức để xây dựng công sự phòng thủ, được gọi là "Bức Tường Đại Tây Dương (Atlantic Wall)", dọc theo bãi biển chỉ được hoàn thành một phần; ngay trước Ngày-D, Thống Tướng Rommel của Đức đã báo cáo rằng việc xây dựng chỉ hoàn thành 18% ở một số khu vực vì tài nguyên đã được chuyển hướng đi nơi khác. Các cuộc đánh lừa quân sự của Đồng Minh được thực hiện trong Chiến Dịch đã thành công, khiến người Đức bắt buộc phải bảo vệ một dải bờ biển quá rộng lớn. Quân Đồng Minh đã đạt được và duy trì vũ lực trên không, điều đó có nghĩa là quân Đức không thể quan sát các công tác chuẩn bị đang diễn ra ở Anh và không thể cản trở bằng các cuộc oanh tạc. Cơ sở hạ tầng cho giao thông vận tải ở Pháp đã bị phá vỡ nghiêm trọng bởi các oanh tạc cơ của Đồng Minh và quân kháng chiến Pháp, khiến quân Đức gặp khó khăn trong việc đưa quân tiếp viện và tiếp tế. Một số cuộc bắn phá mở đầu của Đồng Minh không trúng mục tiêu hoặc không tập trung đủ để gây thiệt hại cho quân Đức, nhưng các loại thiết giáp chuyên dụng (specialised armour) hoạt động rất hữu hiệu, ngoại trừ ở Omaha, cung cấp pháo yểm trợ cho quân đội khi họ lên bờ. Sự thiếu quyết đoán và một hệ thống chỉ huy quá phức tạp về phía bộ chỉ huy cao cấp của Đức cũng là những yếu tố làm nên thành công của quân Đồng Minh.
Đài tưởng niệm chiến tranh và du lịch
Tại bãi biển Omaha, một phần của hải cảng Mulberry, người ta vẫn có thể nhìn thấy một vài chướng ngại vật của quân Đức đặt trên bãi biển còn lại cho đến ngày nay. Một đài tưởng niệm Vệ Binh Quốc Gia Hoa Kỳ (US National Guard) nằm ở vị trí của một điểm phòng thủ mạnh cũ của Đức. Pointe du Hoc có rất ít thay đổi kể từ năm 1944, với địa hình được bao phủ bởi các hố bom và hầu hết các công sự bê tông vẫn còn tại chỗ. Gần đó là Nghĩa Trang và Đài Tưởng Niệm quân Mỹ, Normandy American Cemetery and Memorial, ở Colleville-sur-Mer. Một viện bảo tàng về cuộc đổ bộ Utah được đặt tại Sainte-Marie-du-Mont, và có một khu dành riêng cho các hoạt động của các phi công Hoa Kỳ tại Sainte-Mère-Église. Hai nghĩa trang cho quân đội Đức cũng ở gần đó.
Cầu Pegasus, mục tiêu của Phi Đoàn 6 Anh, là nơi diễn ra một số hành động sớm nhất của cuộc đổ bộ Normandy. Cây cầu đã được thay thế vào năm 1994 bởi một hình dáng tương tự, và chiếc cầu chính hiện được đặt trong khuôn viên của một viện bảo tàng gần đó. Các phần của Mulberry Harbor B vẫn còn đến ngày nay trên biển tại Arromanches và khu xảy ra trận chiến ở Longues-sur-Mer đã được gìn giữ cẩn thận ở gần đó. Trung Tâm Bãi Biển Juno, khai trương năm 2003, được tài trợ bởi chính phủ liên bang và các tỉnh của Canada, Pháp và cựu chiến binh Canada.
Nghĩa trang tử sĩ Canada ở Bény-sur-Mer |
Nghĩa trang của tử sĩ Đức ở gần Bayeux |
Nghĩa trang tử sĩ Hoa Kỳ ở Normandy, nhìn xuống bãi biển Omaha |
Tham Khảo:
Phim tài liệu: Ngày-D, 6 tháng 6 năm 1944, Cuộc Đổ Bộ ở Bãi Biển Normandy